Van bypass là gì? Vai trò, ứng dụng và phân loại phổ biến trên thị trường

Trong thiết kế và vận hành các hệ thống đường ống công nghiệp, cụm van bypass là một thành phần không thể thiếu, đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo hệ thống hoạt động liên tục và an toàn. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn nhầm lẫn về chức năng thực sự của nó. Vậy chính xác van bypass là gì và nó có tác dụng gì? Cùng Tuấn Hưng Phát Valve tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

Van bypass là gì?

Van bypass hay bypass valve là một van được lắp đặt trên một đường ống phụ, chạy song song với một thiết bị chính trên đường ống chính. Đường ống phụ này được gọi là đường ống nhánh (bypass line). Van bypass không phải là một loại van có cấu tạo đặc biệt, mà nó là tên gọi theo chức năng vị trí của van trong hệ thống.

Một hệ thống hoàn chỉnh bao gồm đường ống chính, đường ống phụ và các van liên quan được gọi là cụm van bypass. Cụm này thường bao gồm:

• 02 van chặn: Lắp ở trước và sau thiết bị chính, dùng để cô lập thiết bị.
• 01 van bypass: Lắp trên đường ống phụ.

Về bản chất, bypass valve có thể là bất kỳ loại van nào có chức năng đóng/mở như van bi, van cầu, van cổng, tùy thuộc vào yêu cầu của hệ thống.

Van bypass có tác dụng gì trong hệ thống?

Trong kỹ thuật đường ống, cụm van bypass được xem là một giải pháp thiết kế thông minh, giải quyết được nhiều bài toán quan trọng trong quá trình vận hành và bảo trì. Các tác dụng chính của nó bao gồm:

• Bảo trì và sửa chữa không gián đoạn: Đây là tác dụng quan trọng nhất. Khi thiết bị chính như bẫy hơi, bộ lọc, van điều khiển cần được bảo trì, sửa chữa hoặc thay thế, người vận hành chỉ cần đóng 2 van chặn và mở van bypass. Dòng chảy sẽ đi qua đường vòng, giúp toàn bộ hệ thống tiếp tục hoạt động mà không bị gián đoạn, tránh tổn thất do dừng sản xuất.
• Khởi động và xả cặn hệ thống: Khi khởi động một hệ thống hơi, việc mở van bypass giúp xả nhanh lượng lớn nước ngưng và cặn bẩn ban đầu, tránh gây sốc và hư hỏng cho các thiết bị nhạy cảm như bẫy hơi.
• Điều khiển lưu lượng thủ công: Nếu van điều khiển tự động bị hỏng, người vận hành có thể sử dụng van bypass (thường là van cầu) để điều tiết lưu lượng một cách thủ công, duy trì hoạt động tạm thời cho hệ thống.
• Tránh quá áp cho thiết bị: Trong một số trường hợp, van bypass có thể được dùng như một van an toàn tạm thời để xả áp khi áp suất hệ thống tăng đột ngột.

Các loại bypass valve phổ biến hiện nay

Bản chất của bypass valve là tên gọi theo chức năng vị trí, do đó loại van được chọn để lắp đặt trên đường vòng sẽ phụ thuộc trực tiếp vào yêu cầu vận hành của hệ thống. Dưới đây là các lựa chọn phổ biến nhất:

Van bi

Van bi là lựa chọn thông dụng nhất cho các đường bypass có chức năng đóng/mở hoàn toàn. Với thao tác xoay tay gạt 90 độ, nó cho phép chuyển hướng dòng chảy một cách nhanh chóng và dứt khoát. Do đó, van bi rất phù hợp cho các cụm bypass dùng để cô lập thiết bị bảo trì, nơi không có yêu cầu điều tiết lưu lượng.

Van cầu

Khi đường bypass không chỉ dùng để chuyển hướng mà còn cần khả năng điều tiết lưu lượng thủ công, van cầu là lựa chọn ưu tiên hàng đầu. Thiết kế đĩa van và dòng chảy thay đổi hướng bên trong của nó cho phép người vận hành có thể điều chỉnh lưu lượng một cách cực kỳ chính xác. 

Đây là loại van bypass lý tưởng cho các van điều khiển tự động, giúp duy trì hoạt động của hệ thống một cách thủ công khi van chính gặp sự cố.

Van cổng

Van cổng thường được sử dụng làm van chặn ở hai đầu của thiết bị chính hơn là làm van bypass. Lý do là vì van cổng được thiết kế để ở trạng thái mở hoàn toàn hoặc đóng hoàn toàn, không phù hợp cho việc điều tiết dòng chảy. Tuy nhiên, trong một số hệ thống áp suất thấp không yêu cầu điều tiết, nó vẫn có thể được sử dụng làm van bypass.

Van kim

Đối với các đường bypass có kích thước nhỏ, thường dưới DN25 và yêu cầu điều chỉnh lưu lượng cực kỳ tinh vi, van kim là giải pháp hoàn hảo. Cấu tạo đầu van dạng kim nhọn cho phép người vận hành có thể điều chỉnh lưu lượng ở mức rất nhỏ và chính xác, thường thấy trong các hệ thống lấy mẫu, đường ống dụng cụ hoặc các hệ thống thủy lực.

Ứng dụng tiêu biểu của van bypass trong thực tế

Cụm van bypass là một giải pháp thiết kế tiêu chuẩn và không thể thiếu trong rất nhiều hệ thống đường ống công nghiệp, nơi việc dừng hoạt động để bảo trì có thể gây ra tổn thất lớn. 

Một trong những ứng dụng phổ biến nhất là bypass cho bẫy hơi. Thiết kế này cho phép người vận hành dễ dàng cô lập bẫy hơi để kiểm tra, vệ sinh hoặc thay thế định kỳ mà không cần phải tắt toàn bộ hệ thống hơi. 

Tương tự, các thiết bị quan trọng khác như van điều khiển, van giảm áp và bộ lọc Y cũng thường được lắp đặt cùng với cụm bypass để đảm bảo hệ thống có thể tiếp tục hoạt động thông qua đường vòng khi các thiết bị này cần bảo trì.

Trong lĩnh vực HVAC, van bypass trong hệ thống Chiller đóng một vai trò bảo vệ quan trọng. Nó thường được lắp đặt giữa đường ống cấp và đường ống hồi của nước lạnh, có chức năng đảm bảo một lượng nước tối thiểu luôn tuần hoàn qua bình bay hơi, ngay cả khi tất cả các van FCU/AHU đều đóng. Điều này giúp bảo vệ Chiller khỏi nguy cơ bị đóng băng và hư hỏng do lưu lượng quá thấp.

Trong các hệ thống lạnh công nghiệp, van bypass (thường là van điều áp) được sử dụng để điều chỉnh công suất của máy nén. Bằng cách cho một phần gas nóng từ đầu đẩy bypass về đầu hút, nó giúp giảm tải cho máy nén khi nhu cầu làm lạnh thấp, giúp tiết kiệm năng lượng và vận hành ổn định.

Lưu ý khi lựa chọn và sử dụng cụm van bypass

• Lựa chọn đúng loại van: Chọn van bi cho nhu cầu đóng mở nhanh và van cầu cho nhu cầu điều tiết.
• Vật liệu đồng nhất: Vật liệu của van bypass và các van chặn nên tương thích với vật liệu của đường ống và chịu được điều kiện vận hành (áp suất, nhiệt độ, độ ăn mòn) của hệ thống.
• Kích thước phù hợp: Thông thường, van bypass sẽ có kích thước nhỏ hơn một cỡ so với đường ống chính để dễ dàng điều tiết và tiết kiệm chi phí.
• Thao tác vận hành đúng trình tự: Luôn đảm bảo mở van bypass trước khi đóng các van chặn để tránh tạo ra tình trạng đoạn ống tù trong hệ thống.

Gợi ý địa chỉ cung cấp van bypass uy tín

Việc thiết kế và lắp đặt một cụm van bypass hiệu quả đòi hỏi các sản phẩm van chất lượng, đáng tin cậy. Tuấn Hưng Phát Valve tự hào là đơn vị hàng đầu, chuyên cung cấp đầy đủ các loại van công nghiệp (van bi, van cầu, van cổng…) từ các thương hiệu uy tín của Hàn Quốc, Đài Loan, Thổ Nhĩ Kỳ… để cấu thành nên các cụm bypass hoàn chỉnh.

Chúng tôi cam kết:

• Sản phẩm chính hãng, đầy đủ CO, CQ.
• Tư vấn kỹ thuật chuyên sâu đúng loại van và kích thước phù hợp nhất cho cụm bypass của bạn.
• Hàng sẵn kho, giá cả cạnh tranh.

Hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn và nhận báo giá tốt nhất.

Qua bài viết này, hy vọng bạn đã có một cái nhìn chính xác và toàn diện về van bypass. Điều quan trọng nhất cần nhớ là van bypass không phải là một loại van cụ thể, mà là một giải pháp thiết kế kỹ thuật thông minh và cần thiết. 

Việc hiểu đúng và ứng dụng hợp lý cụm van bypass sẽ giúp bạn nâng cao hiệu quả vận hành, giảm thiểu thời gian dừng máy để bảo trì và đảm bảo an toàn cho toàn bộ hệ thống.